دوز سوم واکسن کرونا و بیماران خاص

چه افرادی ریسک بیشتری برای ابتلا به نوع شدید کرونا دارند؟

ضعف یا سرکوب سیستم ایمنی

بیماری‌های مزمن

عملکرد دوز تقویتی یا بوستر چیست؟

زمان‌بندی تزریق دوز سوم واکسن کرونا در ایران

انواع پلتفرم‌های واکسن برای دوز سوم واکسن کرونا

اسپایکوژن و دوز سوم واکسن کرونا

چه افرادی ریسک بیشتری برای ابتلا به نوع شدید کرونا دارند؟

افراد در هر سنی با داشتن شرایطی که منجر به ضعف یا نقص در ایمنی شود، بیشتر در معرض ابتلا به نوع شدید بیماری کووید-19 هستند. بیماری شدید به این معنی است که فرد مبتلا به کرونا ممکن است عوارض ناگواری چون بستری در بیمارستان، نیاز به مراقبت های ویژه، نیاز به دستگاه تنفس مصنوعی را تجربه کند.

علاوه بر این افراد مسن در معرض خطر ابتلای به نوع شدید بیماری هستند. اما چه بیماری‌های زمینه‌ای این افراد را در معرض این ریسک قرار می‌دهد؟

ضعف یا سرکوب سیستم ایمنی

ضعف سیستم ایمنی می تواند احتمال ابتلای شدید به بیماری کووید-19 را افزایش دهد. بسیاری از شرایط پزشکی و درمان‌ها می‌تواند باعث شود که فرد دچار نقص یا ضعف سیستم ایمنی شود. نقص ایمنی اولیه ناشی از نقایص ژنتیکی است که می‌تواند ارثی باشد.

استفاده طولانی مدت از کورتیکواستروئیدها یا سایر داروهای تضعیف‌کننده سیستم ایمنی هم می‌تواند منجر به نقص ایمنی ثانویه شود.

افرادی که مبتلا به نوعی بیماری هستند یا داروهایی مصرف می‌کنند که سیستم ایمنی آن‌ها را تضعیف می کند، حتی اگر واکسینه شده باشند، ممکن است محافظت کامل را کسب نکنند. مطالعات قبلی پایین‌تر بودن پاسخ ایمنی به واکسن‌های کرونا را در این گروه از افراد تایید کرده است.

این افراد علاوه بر رعایت نکات بهداشتی مرسوم برای پیشگیری از کرونا، باید دوز سوم یا دوز تقویتی واکسن کرونا را دریافت کنند.

بیماری‌های مزمن

از نظر مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آمریکا (CDC) افرادی که بر اثر بیماری یا درمان‌های خاص دچار ضعف یا سرکوب سیستم ایمنی هستند و همچنین مبتلایان به بیماری‌های مزمن مانند سرطان، دیابت یا بیماری‌های مزمن ریوی یا بیماران دریافت‌کننده پیوند در معرض ریسک بیماری شدید و دارای شرایط دریافت دوز تقویتی واکسن کرونا هستند.

به گفته CDC ابتلا به سرطان می‌تواند احتمال ابتلای شدید به کووید-19 را بیفزاید. از سوی دیگر، درمان بسیاری از انواع سرطان می‌تواند توانایی بدن را برای مبارزه با بیماری‌های عفونی تضعیف کند.

بیماران پیوند، افراد مبتلا به بیماری‌های مزمن کلیوی و نیازمند به درمان دیالیز، ، بیماری‌های مزمن کبدی چون کبد چرب و سیروز، بیماری‌های مزمن تنفسی مانند آسم و همچنین بیماران دیابتی یا بیماران قلبی عروقی (مانند نارسایی قلبی و بیماری شریان کرونری و …) دارای ریسک بالاتر ابتلا به نوع شدید بیماری کووید-19 هستند. بر همین اساس نهادهای سلامت کشورها تزریق دوز سوم واکسن کرونا را برای این افراد بعد از واکسیناسیون اولیه توصیه می‌کنند.

مراکز تزریق واکسن اسپایکوژن

در بخش “مراکز تزریق واکسن اسپایکوژن” موقعیت مکانی مراکز تزریق، به همراه شماره تماس آن‌ها درج شده است. برای آگاهی از موقعیت‌های مکانی هر مرکز، کافیست روی نام آن‌ها کلیک فرمایید. لطفا پیش از مراجعه حضوری با مرکز واکسیناسیون مورد نظر خود تماس حاصل فرمایید.

عملکرد دوز تقویتی یا بوستر چیست؟

دوز تقویتی واکسن کرونا باعث تکثیر سلول های B سازنده آنتی‌بادی شوند و سطح ایمنی را یک بار دیگر پس از کاهش ایمنی حاصل از واکسیناسیون قبلی افزایش می‌دهد.

ایمنی حاصل از دوز تقویتی واکسن کرونا منجر به واکنش سریع‌تر و قوی‌تر در مواجهه‌های بعدی با ویروس می‌شود. دوز سوم واکسن کرونا کمک می‌کند تا ایمنی بلندمدت در برابر بیماری کووید-19 حفظ شود.

زمان‌بندی تزریق دوز سوم واکسن کرونا در ایران

در ایران، بنابر اعلام وزارت بهداشت، همه افراد بالای ۱۸ سال که حداقل ۳ ماه از زمان تزریق دوز دوم آنها گذشته باشد، می‌توانند دوز سوم واکسن کرونا را تزریق کنند.

وزارت بهداشت تایید کرد از نظر علمی نوع واکسن در دوز سوم مانند دوز‌های اول یا متفاوت از آن‌ها باشد.

انواع پلتفرم‌های واکسن برای دوز سوم واکسن کرونا

مهم‌ترین پلتفرم‌هایی که برای واکسن کرونا توسعه یافته است، شامل mRNA، وکتور ویروسی، ویروس غیرفعال‌شده و پروتئین نوترکیب (مانند واکسن اسپایکوژن) است. از  آن جا که ویروس کرونا به کمک اسپایک با اتصال به گیرنده ACE2 وارد سلول‌های بدن شده و باعث بیماری کووید-19 می‌شود. هدف بیشتر واکسن‌ها ایجاد پاسخ ایمنی بدن علیه پروتئین اسپایک ویروس است.

واکسن‌های با پلتفرم پروتئین نوترکیب (مانند واکسن استرالیایی-ایرانی اسپایکوژن) از ایمنی بالایی برخوردارند که سابقه طولانی استفاده از آن در ساخت انواع واکسن‌ها مانند واکسن آنفلوانزا، هپاتیت،  HPV و داروهایی چون انسولین آن را به خوبی نشان می‌دهد.

درباره واکسن‌های پروتئین نوترکیب نگرانی کمتری درباره عوارض جانبی وجود دارد، زیرا با واکسن‌های پروتئین نوترکیب، تنها عوارض خفیف و کم‌خطر رخ می‌دهد. همچنین، عوارض خاص و نادری که پس از تزریق واکسن‌های کرونا با تکنولوژی جدید مشاهده شده، با واکسن‌های ساخته شده با پلتفرم پروتئین نوترکیب (مانند واکسن اسپایکوژن) دیده نشده است.

اسپایکوژن و دوز سوم واکسن کرونا

بر اساس اطلاعات موجود از تحقیقات، استفاده از واکسنی با تکنولوژی متفاوت از تکنولوژی واکسن تزریق شده در دو دوز قبلی، باعث تولید ایمنی پایدارتر و موثرتری علیه ویروس کرونا می‌شود. نهادهای بهداشت و سلامت بین‌المللی تزریق نوع متفاوت واکسن کرونا از واکسن تزریق شده در دوزهای قبلی را تایید کرده‌اند.

پلتفرم پروتئین نوترکیب که در تولید واکسن سیناژن به کار رفته است، متفاوت از تکنولوژی واکسن‌های مورداستفاده در برنامه واکسیناسیون در ماه‌های گذشته است که این واکسن استرالیایی-ایرانی اسپایکوژن را به انتخابی مناسب برای تزریق دوز سوم کرونا در افراد تبدیل می‌کند.

عوارض شایع مشاهده شده با واکسن اسپایکوژن در کارآزمایی بالینی عوارض شایع و خفیفی همچون: درد و تورم محل تزریق، خستگی، سردرد و بدن‌درد بوده است. در مطالعات عارضه نادر یا جدی مشاهده نشد.

همچنین با واکسن‌های پروتئین نوترکیب (مانند اسپایکوژن) عوارض جدی مشاهده شده در دیگر واکسن‌های نسل جدید کرونا تاکنون گزارش نشده است. این نشانگر ایمنی تکنولوژی پروتئین نوترکیب است که معمولاً عوارضی خفیف و با شدت کمتر در مقایسه با دیگر واکسن‌ها ایجاد می‌کند.

اگر به اطلاعات بیشتری جهت تصمیم‌گیری در انتخاب واکسن اسپایکوژن به عنوان دوز سوم (بوستر) واکسن کرونا نیاز دارید، کافیست، مقاله «اسپایکوژن، انتخابی مناسب برای دوز بوستر» را مطالعه فرمایید.