نوواوکس (نواواکس)، اولین واکسن کرونا پروتئینی با تاییدیه از WHO

نوواوکس (نواواکس)، اولین واکسن کرونا پروتئینی با تاییدیه از WHO

مزیت‌های واکسن کرونا بر پایه پروتئین نوترکیب

کارایی واکسن کرونای پروتئینی نواواکس در تحقیقات

کرونای اومیکرون و واکسن پروتئینی نوواوکس

واکسن اسپایکوژن، واکسن کرونای پروتئینی

واکسن پروتئینی نوواوکس در جایگاه دز بوستر

واکسن اسپایکوژن برای دوز سوم واکسن کرونا

نوواوکس (نواواکس)، اولین واکسن کرونا پروتئینی با تاییدیه از WHO

در میان اخباری که از کاهش اثرگذاری واکسن‌ها بر نوع اومیکرون کرونا منتشر می‌شود، سازمان جهانی بهداشت در اقدامی توجه‌برانگیز، واکسن کرونا نوواوکس (نواواکس) را در فهرست مصرف اورژانسی خود قرار داد. بنابراین، نوواوکس اولین واکسن پروتئینی در برابر کرونا است که تاییدیه جهانی دریافت می‌کند. این اقدام راه را برای توزیع و مصرف گسترده این واکسن در بسیاری از کشورها باز خواهد کرد.

این واکسن با نام COVOVAX هم شناخته می‌شود که توسط شرکت سرم انستیتو هند و تحت لیسانس شرکت نوواوکس تولید می‌شود. واکسن نوواوکس با نام دیگر Nuvaxovid در حال بررسی در نهاد نظارتی اتحادیه اروپاست.

این واکسن کرونا که بر پایه پروتئین نوترکیب به صورت نانوذرات به همراه ادجوانت (ماده جانبی واکسن برای تحریکِ بیشتر ایمنی بدن) Matrix-M ساخته شده و برای پیشگیری از بیماری کرونا در افراد 18 سال و بالاتر تایید شد.

مزیت‌های واکسن کرونا بر پایه پروتئین نوترکیب

تایید واکسن کرونای نوواوکس توسط WHO، دسترسی به این واکسن را فراهم می‌کند که تکنولوژی شناخته‌شده و با سابقه مصرف طولانی دارد و ایمن است. علاوه بر این، این واکسن شرایط نگهداری و انتقال آسان‌تری (مانند دما) در مقایسه با واکسن‌های جدید mRNA دارد.

واکسن‌ کرونا با پلتفرم پروتئین نوترکیب (مانند نواواکس و اسپایکوژن) از ایمنی بالایی برخوردار است که سابقه طولانی استفاده از آن در ساخت انواع واکسن‌ها مانند واکسن آنفلوانزا، هپاتیت، HPV و داروهایی چون انسولین آن را به خوبی نشان می‌دهد.

واکسن‌های کرونا بر پایه پروتئین نوترکیب مانند نواواکس و اسپایکوژن عوارض خفیف و کمتری را نشان می‌دهند. همچنین، عوارض خاص و نادری که با واکسن‌های کرونای جدید چون mRNA و آدنوویروس مشاهده شده، با واکسن‌های ساخته شده با پلتفرم پروتئین نوترکیب (همچون نواواکس و اسپایکوژن) دیده نشده است.

کارایی واکسن کرونای پروتئینی نواواکس در تحقیقات

تایید نواواکس اولین واکسن کرونای پروتئین نوترکیب توسط WHO بر مبنای دو کارآزمایی بالینی فاز 3 است: PREVENT-19، که تقریباً 30000 شرکت‌کننده را در ایالات متحده و مکزیک بررسی کرد، و کارآزمایی که واکسن را در بیش از 14000 شرکت‌کننده در بریتانیا ارزیابی کرد و نتایج هر دو در نشریات معتبری منتشر شد.

در هر دو کارآزمایی، واکسن کرونای پروتئینی نواواکس، کارایی بالا، ایمنی و عوارض با تحمل‌‌پذیری مناسب را نشان داد.

نتایج اثربخشی این واکسن کرونا پروتئینی در هر دو مطالعه بالینی امیدوارکننده بوده است.

از کارآزمایی انجام شده در بریتانیا با بیش از 14000 شرکت‌کننده، اثربخشی کلی 89.7 درصد به دست آمد. مطالعه PREVENT-19، در ایالات متحده و مکزیک، با بیش از 25هزار شرکت‌کننده، به طور کلی 90.4 درصد اثربخشی را نشان داد.

مراکز تزریق واکسن اسپایکوژن

در بخش “مراکز تزریق واکسن اسپایکوژن” موقعیت مکانی مراکز تزریق، به همراه شماره تماس آن‌ها درج شده است. برای آگاهی از موقعیت‌های مکانی هر مرکز، کافیست روی نام آن‌ها کلیک فرمایید. لطفا پیش از مراجعه حضوری با مرکز واکسیناسیون مورد نظر خود تماس حاصل فرمایید.

کرونای اومیکرون و واکسن پروتئینی نوواوکس

در یافته‌های جدید از آفریقای جنوبی، در افرادی که دو دز از واکسن فایزر دریافت کرده‌اند، در مقایسه با غیرواکسینه، به نظر می‌رسد در موج ناشی از اومیکرون واکسن تنها 33 درصد در برابر عفونت محافظت می‌کند، اما 70 درصد در برابر بستری شدن در بیمارستان محافظت می‌کند. در حالی واکسن فایزر محافظت 70 درصدی در برابر بستری در بیمارستان در موج اومیکرون نشان داده، که در موج دلتا آفریقای جنوبی سطح حفاظتی 93 درصدی مشاهده شده است.

شرکت نوواوکس در حال ارزیابی واکسن خود علیه نوع اومیکرون است، همانطور که این شرکت برای انواع قبلی ویروس از جمله آلفا، بتا و دلتا این کار را انجام داده است. به موازات آن، طبق اعلام این شرکت، مراحل اولیه موردنیاز برای ساخت یک واکسن با اسپایک مخصوص اومیکرون در حال انجام است. نوواوکس توسعه یک ساختار اختصاصی از آنتی‌ژن پروتئین اسپایک بر اساس ویروس اومیکرون را آغاز کرده است.

واکسن اسپایکوژن، واکسن کرونای پروتئینی

در ایران واکسن اسپایکوژن از تکنولوژی مشابه با واکسن کرونا نواواکس بهره برده است. علاوه بر مزیت‌هایی که برای واکسن پروتئین نوترکیب قبلاٌ اشاره شد، واکسن اسپایکوژن مزیت‌هایی دارد که آن را برای تزریق دوز بوستر یا دز سوم متمایز می‌کند. اولین نکته این که واکسن اسپایکوژن شامل همه بخش‌های پروتئین اسپایک ویروس کرونا است؛ پس می‌توان انتظار داشت که دستگاه ایمنی در بدن در برابر تمام بخش‌های اسپایک ویروس پاسخ‌ دهد.

در ساخت واکسن کرونای اسپایکوژن ویروس زنده یا ویروس کشته شده به کار نرفته است، این احتمال بروز بیماری‌زایی بر اثر ذرات ویروسی احتمالی را در واکسن کرونای اسپایکوژن از بین می‌برد. واکسن کرونا اسپایکوژن از پروتئین نوترکیب خالص شده تولید می‌شود.

درباره واکسن‌های پروتئین نوترکیب (مانند واکسن اسپایکوژن) نگرانی کمتری درباره عوارض جانبی وجود دارد، چرا که با واکسن‌های پروتئین نوترکیب، تنها عوارض خفیف و کم‌خطر مشاهده می‌شود. همچنین، عوارض جدی و نادری که پس از تزریق واکسن‌های کرونا دارای تکنولوژی جدید مشاهده شده، با واکسن‌های ساخته شده با پلتفرم پروتئین نوترکیب (مانند واکسن اسپایکوژن) دیده نشده است.

واکسن اسپایکوژن، توسط شرکت سیناژن تولید شده است که یکی از شرکت‌های دارویی تخصصی در منطقه با تجربه طولانی در تولید انواع پروتئین‌های نوترکیب برای درمان بیماری‌های خاصی مانند ام‌اس، آرتریت، انواع سرطان، پسوریازیس، دیابت و … است.

واکسن پروتئینی نوواوکس در جایگاه دز بوستر

پیش از تایید این واکسن کرونا توسط WHO عملکرد آن به عنوان دز بوستر یا دز تقویتی در چند مطالعه آزمایش شده است. اخیراً در مطالعه‌ای با تعداد قابل توجهی از افراد که قبلاً دو دز واکسن خود را از آسترازنکا یا فایزر را دریافت کرده بودند، اثر شش نوع واکسن مختلف به عنوان دز تقویتی یا دز بوستر در تقویت ایمنی بررسی شد. در میان این 6 نوع، واکسن پروتئین نوترکیب نوواوکس با بقیه مقایسه شد.

در افراد دریافت‌کننده دو دز آسترازنکا، همه واکسن‌ها پاسخ ایمنی تقویتی ایجاد کرد، اما واکسن پروتئینی نوواوکس بسیار امیدوارکننده بود. واکسن پروتئین نوترکیب باعث تولید ایمنی بالاتر شد.

نکته جالب این که دز سوم واکسن پروتئینی نوواکس بعد از دو دز آسترازنکا، باعث افزایش بیشتری در پاسخ ایمنی سلولی (مسیر دوم دستگاه ایمنی بدن) علیه ویروس شد، حتی نسبت به افرادی که هر دو دز را فایزر گرفته بوده‌اند.

میزان ایجاد ایمنی با دز سوم واکسن پروتئین نوترکیب بیشتر از دز سوم آسترازنکا در دریافت‌کنندگان دو دز از آسترازنکا بود. این یعنی استفاده از واکسن با تکنولوژی متفاوت در دز سوم بهتر از استفاده از همان نوع واکسن قبلی است.

واکسن اسپایکوژن برای دوز سوم واکسن کرونا

بر اساس اطلاعات موجود از تحقیقات، استفاده از واکسنی با تکنولوژی متفاوت از نوترکیب (مانند اسپایکوژن) عوارض جدی مشاهده شده در دیگر واکسن‌های نسل جدید کرونا تاکنون گزارش نشده است. این نشانگر ایمنی تکنولوژی پروتئین نوترکیب است که معمولاً عوارضی خفیف و با شدت کمتر در مقایسه با دیگر واکسن‌ها ایجاد می‌کند.

واکسن‌های پروتئین نوترکیب یکی از گزینه‌های موردتوجه برای دز تقویتی واکسن کرونا هستند. زیرا بر اساس مطالعات فعلی، استفاده از واکسن با تکنولوژی متفاوت از تکنولوژی واکسن دزهای قبلی، باعث تولید ایمنی پایدارتر و موثرتری علیه ویروس کرونا می‌شود. نهادهای سلامت بین‌المللی مانندWHO و سازمان غذاوداروی آمریکا نیز تزریق واکسن کرونا با تکنولوژی متفاوت از واکسن دوزهای قبلی را تایید کرده‌اند.

واکسن‌هایی مانند واکسن کرونای نواواکس و اسپایکوژن دارای تکنولوژی متفاوتی از واکسن‌های موجود هستند که این موضوع در کنار ایمنی بالای پلتفرم پروتئین نوترکیب، واکسن‌هایی چون اسپایکوژن را به گزینه مناسبی برای تزریق دز سوم یا دز تقویتی کرونا تبدیل می‌کند.