سازمان جهانی بهداشت، واریانت جدید B.1.1.529 را امیکرون یا اومیکرون نا‌م‌گذاری کرده است. امیکرون پنجمین واریانتی است که در لیست واریانت‌های نگران‌کننده سازمان جهانی بهداشت قرار گرفت.
امیکرون نوع متمایزی از کرونا است، زیرا حاوی بیش از 30 تغییر در پروتئین اسپایک است. پروتئین اسپایک همان قسمت از ویروس است که برای بیماری‌زایی به سلول‌های بدن متصل می‌شود و هدف اصلی پاسخ‌های ایمنی بدن است.
افزایش شدید موارد ابتلا با این نوع در استان گوتنگ آفریقای جنوبی نیز زنگ خطر را به صدا در می‌آورد. موارد ابتلا در نوامبر به سرعت در این استان افزایش یافت، به ویژه در مدارس و در میان جوانان.
شیوع بیشتر امیکرون در جوانان
گزارشی از شورای تحقیقات پزشکی آفریقای جنوبی، که البته تعداد کمی از بیماران را بررسی کرده، نشان می‌دهد: «مشخصات سنی در این موج ابتلا با امواج قبلی متفاوت است.»
این گزارش با تحلیل 166 بیمار بستری شده در بیمارستان شاخص سنی به طور قابل‌توجهی با 18 ماه گذشته متفاوت است و بزرگسالان و کودکان بسیار جوان‌تر در بیمارستان بستری شده‌اند.
در دو هفته اول بعد از شناسایی اومیکرون، 80 درصد پذیرش‌ها به بیمارستان زیر 50 سال بوده‌اند. نوزده درصد موارد کودکان تا 9 سال بوده‌اند و بیشترین تعداد پذیرش در گروه سنی 30 تا 39 سال بوده، که 28 درصد از کل موارد را تشکیل می‌دهد.
پاسخ معمای انتشار اومیکرون:
پوشش واکسیناسیون در آفریقای جنوبی
اما نکته مهم در این بیانیه این‌جاست که افزایش پذیرش‌های جوانان با کرونا در بیمارستان می‌تواند ناشی از نرخ کمتر واکسیناسیون در افراد جوان باشد. زیرا 57 درصد از افراد بالای 50 سال در این استان آفریقای جنوبی واکسینه شده‌اند که بالاتر از میزان واکسیناسیون در افراد جوان‌تر است (تنها 34 درصد واکسینه در گروه 18 تا 49 سال).
خوشبختانه در میان 34 مورد بستری در بخش‌های کووید اطفال در دو هفته اول شناسایی اومیکرون، هیچ مورد مرگ ناشی از کرونا مشاهده نشده است.
توجه به این نکته مهم است که اطلاعات این گزارش تنها دو هفته اول موج اومیکرون در ناحیه شناسایی این جهش را نشان می دهد و به اطلاعات بیشتری درباره میزان شدت، سرعت انتقال یا سن شایع ابتلا به کرونا امیکرون نیاز است.
این گزارش هشدار می‌دهد که «وضعیت بالینی بیماران بستری ممکن است طی دو هفته آینده به‌طور قابل‌توجهی تغییر کند، آن زمان می‌توانیم با دقت بیشتری درباره شدت بیماری نتیجه‌گیری کنیم».
بهترین راه کنترل اومیکرون: قطعاً واکسن!
سیریل رامافوزا، رئیس جمهور آفریقای جنوبی، در بیانیه ای گفت که نیاز فوری به واکسینه شدن شهروندان وجود دارد و شواهد علمی نشان می دهد که واکسیناسیون مؤثرترین وسیله برای جلوگیری از گسترش عفونت های جدید است و واکسن‌ها بیماری‌های شدید و بستری شدن در بیمارستان و همچنین مرگ و میر را کاهش می دهند.
واکسن‌ها بهترین اقدام بهداشت عمومی برای محافظت از مردم در برابر کرونا، انتقال آن و کاهش احتمال ظهور انواع جدید مانند اومیکرون هستند. واکسن‌های کووید-۱۹ در پیشگیری از بیماری‌های شدید، بستری شدن در بیمارستان و مرگ بسیار مؤثر هستند. مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌های آمریکا توصیه می کند که همه افراد با واکسینه شدن کامل از خود در برابر بیماری کووید-19 محافظت کنند.
دز تقویتی واکسن کرونا علیه اومیکرون
شواهد اولیه نشان می‌دهد که ممکن است خطر عفونت مجدد با اومیکرون افزایش یابد، این یعنی افرادی که قبلاً بیماری کرونا داشته‌اند یا واکسینه شدند، میتوانند راحت‌تر با اومیکرون دوباره آلوده شوند.
انواع (واریانت‌های) جدید ویروس کرونا مانند دلتا یا امیکرون ممکن است توانایی واکسن‌ها را برای جلوگیری از بیماری کووید-19 کاهش دهند. بعضی تحقیقات و آمار در دیگر کشورها چندین ماه پس از تزریق دوز دوم، نشان داده سطح ایمنی ناشی از واکسن‌ها با گذشت زمان رو به کاهش می‌رود.
تزریق دز سوم یا دز تقویتی واکسن کرونا با این شواهد و دلایل ضروری است.
خبر خوب این که از نگاه کارشناسان شواهدی برای ناتوانی واکسن‌های موجود در پیشگیری از بیماری شدید کرونا اُمیکرون وجود ندارد. هنوز شواهدی که پیشنهاد دهد واکسن‌های کرونا باید به دلیل اُمیکرون تغییر کنند، به دست نیامده است. با این حال، بسیاری از واکسن‌سازان برای به‌روز کردن واکسن خود آماده‌اند.
شرایط تزریق دز سوم واکسن در ایران
در ایران، وزارت بهداشت برای تزریق دوز تقویتی واکسن کرونا در همه افراد بالای 40 سال فراخوان داده است. طبق اعلام وزارت بهداشت افرادی که واکسن های ویروسی غیر فعال (سینوفارم، برکت و بهارات) دریافت کرده‌اند، بعد از حداقل ۳ ماه و افرادی که واکسن‌های اسپوتنیک و استرازنکا (واکسن‌های با وکتور آدنوویروس) دریافت کرده‌اند، حداقل بعد از گذشت شش ماه میتوانند برای دریافت دز تقویتی یا دز سوم واکسن اقدام کنند.
واکسن پروتئین نوترکیب برای دز سوم واکسن
دو تحقیق نشان داده است که واکسن‌های پروتئین نوترکیب (با تکنولوژی مشابه واکسن اسپایکوژن) میتوانند گزینه مناسب و ایمن برای دز تقویتی واکسن در افرادی باشند که قبلاً واکسن ویروس غیرفعال مانند سینوفارم تزریق کردند.
در یک تحقیق در چین دز سوم از یک واکسن پروتئین نوترکیب، پس از دو دز واکسن ویروس غیرفعال، ایمن و بسیار ایمنی‌زا بود و به طور قابل‌توجهی پاسخ‌های ایمنی را در برابر انواع جهش ویروس کرونا افزایش داد.
در تحقیق جالب دیگری، در افراد دریافت‌کننده دو دز آسترازنکا، واکسن پروتئین نوترکیب نسبت به بقیه واکسن‌ها باعث تولید ایمنی بیشتر شد و بسیار بهتر از واکسن ویروس غیرفعال (مانند سینوفارم) پاسخ را در دستگاه ایمنی افزایش داد.
واکسن کرونا اسپایکوژن
واکسن‌های با پلتفرم پروتئین نوترکیب (مانند واکسن استرالیایی-ایرانی اسپایکوژن) از ایمنی بالایی برخوردارند که سابقه طولانی استفاده از آن در ساخت انواع واکسن‌ها مانند واکسن آنفلوانزا، هپاتیت، HPV و داروهایی چون انسولین آن را به خوبی نشان می‌دهد.
نگرانی کمتری درباره عوارض جانبی ناشی از واکسن‌های پروتئین نوترکیب (مانند واکسن اسپایکوژن) وجود دارد، زیرا با واکسن‌هایی مانند اسپایکوژن، تنها عوارض خفیف و کم‌خطر رخ می‌دهد.
بر مبنای مطالعات قبلی، استفاده از واکسن با تکنولوژی متفاوت از تکنولوژی واکسن در دو دز قبلی، باعث تولید ایمنی پایدارتر و قوی‌تر در برابر ویروس کرونا می‌شود. ویژگی تکنولوژی اسپایکوژن این است که متفاوت از تکنولوژی واکسن‌های موجود در واکسیناسیون کشوری است که این موضوع در کنار ایمنی بالای آن، واکسن اسپایکوژن را به گزینه معقولی برای تزریق دز تقویتی تبدیل می‌کند.
آخرین خبرها از امیکرون در آفریقای جنوبی
بر اساس آخرین داده های مؤسسه ملی بیماری های واگیر آفریقای جنوبی در 6 دسامبر، تا دو هفته پس از اولین روز شناسایی نوع اومیکرون، نرخ موارد مثبت کووید-19 در آفریقای جنوبی 24 درصد افزایش یافته است.
نسبت موارد با نتیجه مثبت به کل تست‌های انجام شده در یک روز در آفریقای جنوبی نشان می‌دهد که نرخ مثبت شدن تست‌های کرونا بیش از 26 درصد است. بالاترین درصد موارد مثبت مربوط به واریانت اومیکرون است.
حداقل 70 درصد موارد جدید در روز 6 دسامبر در استان گاوتنگ این کشور شناسایی شده، همان ناحیه که در آن نوع اومیکرون به مقدار چشمگیری شناسایی شد.
اگر علاقه‌مند هستید از تاثیر انواع واکسن‌ها بر روی کرونای امیکرون بیشتر بدانید، کافیست مقاله “تاثیر انواع واکسن‌ها روی سویه جدید کرونای امیکرون چیست؟” را مطالعه فرمایید.