بعد از واریانت‌های آلفا، بتا، گاما و دلتا، حالا امیکرون (Omicron) پنجمین واریانتی است که در لیست واریانت‌های نگران‌کننده سازمان جهانی بهداشت قرار گرفت. سازمان جهانی بهداشت، واریانت جدید از ویروس عامل کووید-۱۹ را با نام “Omicron” در لیست واریانت‌های نگران‌کننده (Variant of concern) خود قرار داد.
داده‌های اولیه نشان از ریسک بالای این واریانت برای عفونت مجدد در مقایسه با دیگر واریانت‌ها دارد. به نظر می‌رسد تعداد افراد مبتلا با این واریانت در تمام استان‌های آفریقای جنوبی در حال افزایش است.
اطلاعات اولیه درباره واریانت جدید B.1.1.529یا امیکرون
تاکنون در آفریقای جنوبی، بوتسوانا، هنگ‌کنگ و چند کشور دیگر موارد تاییدشده یا مشکوک به این نوع جدید ویروس دیده شده است و برخی کشورها محدودیت‌های برای مسافرت هوایی از این مناطق تعیین کرده‌اند. انگلستان این واریانت را در لیست واریانت‌های تحت بررسی قرار داده است.
آنچه باعث نگرانی درباره این واریانت شده است، وجود چندین جهش متنوع است. بیش از ۳۰ جهش در پروتئین اسپایک گزارش شده که بیش از دوبرابر مقدار جهش‌های واریانت دلتا است. بعضی از این جهش‌ها قدیمی هستند و در واریانت‌های قبلی مانند آلفا، بتا، گاما و دلتا گزارش شده بودند و بعضی از آن‌ها جدید بوده و مربوط به پروتئین اسپایک نیستند.
همچنان اطلاعات دقیق درباره نوع اومیکرون ویروس کرونا اندک است و باید در انتظار بررسی و آزمایش بیشتر درباره این واریانت بود. این نوع از جهش‌ها در واریانت‌های قبلی، منجر به افزایش سرعت انتقال ویروس، عفونت‌زایی و فرار از سیستم ایمنی شده است. همچنین این جهش‌ها ممکن است باعث مقاومت بیشتر در برابر درمان با آنتی‌بادی مونوکلونال و مقاومت در برابر آنتی‌بادی‌های خنثی‌کننده می‌شود.
نظر سازمان جهانی بهداشت درباره نوع B.1.1.529 ویروس کرونا
سازمان جهانی بهداشت واریانت B.1.1.529 را به نام حرف یونانی Omicron نا‌م‌گذاری کرده است. طبق اعلام کارشناسان این سازمان، این واریانت دارای تعداد زیادی جهش است که برخی از آن‌ها نگران‌کننده هستند.
شواهد اولیه نشان می‌دهد که این واریانت می‌تواند خطر بالایی از نظر عفونت مجدد نسبت به دیگر واریانت‌ها داشته باشد. به نظر می‌رسد تعداد افراد مبتلا به این واریانت در تمام استان‌های آفریقای جنوبی در حال افزایش است و سرعت جهش در موارد ابتلا نگران‌کننده بوده است؛ اما نکته مهم که نباید فراموش کرد پوشش پایین واکسیناسیون در آفریقای جنوبی در مقایسه با دیگر نقاط جهان است. به همین دلیل، بعضی کارشناسان بار دیگر بر توانایی واکسیناسیون بر کاهش خطر بیماری کرونا تاکید کردند.
پنج واریانت نگران‌کننده ویروس کرونا در جهان شامل آلفا، بتا، گاما، دلتا و حالا اُمیکرون هستند.
وضعیت ویروس جدید امیکرون در آفریقای جنوبی
دانشمندان آفریقای جنوبی اعلام کردند که واریانت جدیدی از ویروس کرونا را در تعداد کمی از افراد تشخیص داده‌اند و در حال مطالعه برای فهم پیامدهای احتمالی آن هستند. این دانشمندان اعلام کردند که واریانت جدید ویروس کرونا به نام B.1.1.529 مجموعه بسیار غیرمعمول از انواع جهش‌ها دارد که می‌توانند به ویروس کمک کنند تا از پاسخ ایمنی بدن فرار کند و توانایی انتقال ویروس را افزایش دهند.
به گفته این محققان، علائم اولیه از آزمایشگاه‌های تشخیصی نشان می‌دهد که این واریانت به سرعت در گوتنگ، پرجمعیت‌ترین استان آفریقای جنوبی افزایش یافته است.
گزارش این واریانت در آفریقای جنوبی همزمان با افزایش موارد ابتلا در این کشور شده و البته این همزمانی نیاز به بررسی دارد، اما می تواند بر اثر این واریانت باشد. البته باید در نظر داشت این کشور در نتیجه سه موج بزرگ کووید-۱۹ که داشته، میزان بالایی از عفونت قبلی را داشته ولی میزان واکسیناسیون کامل آن کم (۲۴٪) بوده است.
تاثیر واریانت جدید امیکرون بر کارایی واکسن
وزیر بهداشت آفریقای جنوبی اعلام کرده است که بررسی نمونه کوچکی از موارد ابتلای به نوع جدید امیکرون، نشان‌دهنده این است که اکثر موارد بستری از افراد غیرواکسینه بوده‌اند که می‌تواند نشانه خوبی باشد از این که واکسن همچنان محافظت ایجاد می‌کند.
باید توجه کرد که با بررسی جداگانه جهش‌ها، نمی‌توان رفتار ویروس را تعیین کرد و برای قضاوت درباره میان خطر واقعی آن باید منتظر مطالعات آزمایشگاهی و بالینی بیشتر ماند.
با بروز نوع دلتا هم نگرانی‌ها درباره کاهش اثر واکسن‌ها در پیشگیری از بیماری کرونا افزایش یافت، اما واکسن‌ها همچنان در پیشگیری از بیماری اثربخشی قابل‌قبولی داشتند و توانستند محافظت بسیار خوبی را از موارد بیماری شدید و بستری در بیمارستان در زمان شیوع کرونای دلتا ایجاد کنند.
دوز تقویتی واکسن کرونا چیست؟
دوز تقویتی واکسن کرونا در واقع دوز سوم است که در افرادی که قبلاً دو دوز واکسن کرونا را تزریق کرده‌اند، به بهبود ایمنی ناشی از 2 دوز قبلی کمک می‌کند. دوز سوم واکسن کرونا کمک می‌کند تا در درازمدت محافظت و ایمنی در برابر بیماری شدید کووید-19 حفظ شود.
دوز تقویتی واکسن کرونا باعث تکثیر سلول‌های B می‌شود که آنتی بادی می‌سازند و سطح ایمنی را یک بار دیگر افزایش می‌دهد. اگرچه با گذشت زمان، تعداد آن‌ها دوباره کاهش می‌یابد، اما مجموعه سلول‌های ایمنی از قبل بیشتر خواهد شد. این یعنی ایمنی حاصل از دوز سوم واکسن کرونا منجر به واکنش سریع‌تر و قوی‌تر در دفعات بعدی مقابله با ویروس و دوام طولانی‌تر ایمنی بدن می‌شود.
دو دغدغه که نیاز به دوز سوم واکسن کرونا را افزایش می‌دهد
علاوه بر بعضی تحقیقات و آمارها که کاهش ایمنی ناشی از واکسن‌ها را با گذشت زمان و پس از چندین ماه نشان داده است، دو دغدغه جدی برای استفاده از دوز سوم واکسن کرونا مطرح شده است:
د بروز انواع (واریانت‌های) جدید ویروس کرونا مانند دلتا که ممکن است اثربخشی واکسن‌ها در برابر آن‌ها کمتر شود و قدرت انتقال بیشتری داشته باشند.
• پاسخ کمتر دستگاه ایمنی به واکسن در جمعیت‌های خاص و آسیب‌پذیری مانند سالمندان، افراد مبتلا به نقص یا سرکوب ایمنی و افراد مبتلا به بیماری‌های زمینه‌ای مزمن مانند سرطان و دیابت.
واکسن اسپایکوژن، واکسن نوترکیب برای دوز سوم
واکسن اسپایکوژن، توسط شرکت سیناژن که یکی از شرکت‌های دارویی تخصصی در منطقه با تجارب طولانی و چندین ساله در تولید انواع پروتئین‌های نوترکیب برای درمان بیماری‌های مختلف مانند ام‌اس، آرتریت، انواع سرطان، پسوریازیس، دیابت و … است. درباره تکنولوژی مورداستفاده در ساخت واکسن ایرانی-استرالیایی اسپایکوژن باید گفت که از ویروس زنده یا ویروس کشته شده در تولید آن استفاده نشده است، بلکه از پروتئین با خلوص بالا ساخته شده است. این احتمال بروز ریسک خطراتی مانند بیماری‌زایی واکسن و پارتیکل‌های ویروسی را در واکسن اسپایکوژن از بین می‌برد.
واکسن سیناژن حاوی قسمتی از ویروس کرونا به نام پروتئین اسپایک است که سبب ایجاد ایمنی در برابر ویروس کرونا می‌شود. در ساخت واکسن استرالیایی – ایرانی اسپایکوژن، از ساختار کامل پروتئین اسپایک استفاده شده که در نتیجه پاسخ ایمنی در بدن در برابر تمامی قسمت‌های اسپایک ویروس کرونا تحریک می‌شود.
بر اساس اطلاعات موجود از واکسن‌ها و مطالعات، استفاده از واکسن با تکنولوژی متفاوت از تکنولوژی واکسن اولیه، باعث تولید ایمنی پایدارتر و موثرتری علیه ویروس کرونا می‌شود. نهادهای بهداشت و سلامت مانندWHO و FDA نیز تزریق واکسن کرونا با تکنولوژی متفاوت از واکسن تزریق شده در دوزهای قبلی را تایید کرده‌اند. پلتفرم پروتئین نوترکیب متفاوت از تکنولوژی واکسن‌های موجود در واکسیناسیون کشوری تاکنون است که این موضوع در کنار ایمنی بالای این پلتفرم، واکسن اسپایکوژن را به گزینه مناسبی برای تزریق دوز سوم تبدیل می‌کند.
اگر به اطلاعات بیشتری جهت تصمیم‌گیری در انتخاب واکسن اسپایکوژن به عنوان دوز سوم (بوستر) واکسن کرونا نیاز دارید، کافیست، مقاله «اسپایکوژن، انتخابی مناسب برای دوز بوستر» را مطالعه فرمایید.